Ενθρόνιση σε High Definition ή πως η τηλεόραση επιβάλλει τα ήθη της


Η πρόσφατη εκλογή και ενθρόνιση του αρχιεπισκόπου είναι το θέμα που απασχόλησε τον Ζ.Μ.

"Πρόσφατα η βουλευτής Λιάνα Κανέλλη, ερωτώμενη για την εκλογή του Α.Τσίπρα ως νέου προέδρου του Συνασπισμού είχε δηλώσει σε συντάκτη της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας «…Με βολικό χρώμα και ένα καλό παιδί, ίσως καλύτερο από τον Γρηγόρη Αρναούτογλου (αναπόφευκτη η ομοιότητα) στο τιμόνι».

Αφήνοντας τις πολιτικές προεκτάσεις η συγκεκριμένη δήλωση μπορεί να θεωρηθεί πετυχημένη στην σύλληψή της, όχι γιατί απλά περιέχει πολλά στοιχεία ερμηνείας σε λίγες φράσεις, αλλά γιατί μεταφέρει με ευρηματικό τρόπο την δύναμη της τηλεόρασης.
Πριν από λίγες μέρες ο μακαριστός Χριστόδουλος μετέβη εις Κύριο μετά από μια μεγάλη μάχη που έδινε για να κρατηθεί στη ζωή. Από τις πρώτες μέρες της νοσηλείας του, τα μέσα ενημέρωσης άνοιξαν τη συζήτηση σχετικά με την πορεία της διοίκησης της Εκκλησίας της Ελλάδος και κατ` επέκταση της εν καιρώ διαδοχής του. Σταδιακά δημιουργήθηκε θέμα, ίδιο με εκείνο κατά την ασθένεια του Ανδρέα Παπανδρέου το 1999, και έτσι άρχισαν να παρουσιάζονται ενδεχόμενοι άξιοι συνεχιστές.

Η έξοδός του από το Αρεταίειο γίνεται με μια δήλωση που παύει όλες τις φωνές διεκδικητών για μεγάλο διάστημα: «…είμαι εδώ. Είμαι ο Χριστοδουλός σας!». Με την κατάσταση της υγείας του να χειροτερεύει ο ίδιος δεν θέλησε να παραδοθεί, ούτε τις τελευταίες του στιγμές βορά στα όσα ακούγονταν από τα Μέσα. Το μήνυμα ήταν σαφές: «Είμαστε ακόμα ζωντανοί».

Η κοίμησή του στα τέλη του Γενάρη αν και ήταν ένα γεγονός που αναμένονταν λόγω της πορείας της υγείας του, αντιμετωπίστηκε από τα Μέσα ως κάτι πρωτόγνωρο και δήθεν απρόσμενο. Και από εκείνη τη στιγμή είναι που αρχίζει η τηλεόραση να επιβάλλει ανοικτά τα ήθη της. Ο άλλοτε «πολέμιος» των καναλιών, πλέον παρουσιάζεται με χαρακτηριστικά ηγέτη. Τα άλλοτε λάθος σημεία που καυτηριάζονταν, τώρα αναφέρονται για να αναφερθούν. Η τηλεόραση τελικά αναδεικνύει τον Χριστόδουλο μετά θάνατον, ίσως γιατί δεν μπορούσε να αποσιωπήσει την εκφραζόμενη λαϊκή αποδοχή του.
Κάποια από τα τηλεοπτικά προγράμματα προσαρμόζονται ένεκα του εθνικού πένθους. Ο χαρακτηρισμός «Εύθυμες χήρες» (της εκπομπής Ελληνοφρένεια) ταιριάζει απόλυτα με τους παρουσιαστές κάποιων από αυτά. Οι ενδυματολογικές προτιμήσεις σε τόνους μαύρου και μωβ, δημιουργούσαν μια εικονική κατάσταση πένθους στον τηλεθεατή. Εντούτοις όμως, οι εκπομπές παρουσίαζαν τα συνήθη θέματα μεσημεριανής ελαφρότητας.

Ρομποτικές κάμερες και εναλλασσόμενα πλάνα έδωσαν στην διακαναλική μετάδοση της κηδείας πραγματικά τον χαρακτήρα reality. Ενώ η φιλαρμονική παιάνιζε την πένθιμη συμφωνία κατά την εκφορά, ο σκηνοθέτης προσπαθούσε να προκαλέσει την συγκίνηση του τηλεθεατή, με εμβόλιμα πλάνα σε πολίτες που χειροκροτούσαν ή στο ίδιο το σκήνωμα του νεκρού. Λίγο αργότερα, την στιγμή της ταφής, τηλεκατευθυνόμενη κάμερα μετέδιδε και την παραμικρή λεπτομέρεια του τελετουργικού, σε συνδυασμό με εικόνες του στρατιωτικού αγήματος να αποδίδει τις χαιρετιστήριες βολές. Ο τηλεθεατής που παρακολουθούσε από το σπίτι έπρεπε να νιώσει την ίδια αμεσότητα με τον πολίτη που βρίσκονταν στο πεζοδρόμιο της Μητροπόλεως, κάτι το οποίο και επιτεύχθηκε.

Οι όροι της πολιτικής επικοινωνίας άρχισαν να εμφανίζονται την εβδομάδα της εκλογής νέου προκαθήμενου. Πλέον θεωρείτε δεδομένο ότι πρέπει να ανακοινωθούν υποψηφιότητες, αν και υποψήφιοι θεωρούνται όχι μόνο οι γνωστοί μητροπολίτες αλλά και αρκετοί προς εκλογή που υπάρχουν στο κατάλογο που συντάσσει η Ιερά Σύνοδος. Η ίδια η τηλεόραση θέλησε να επιβάλλει υποψηφιότητες, αφού ανάγκαζε καθέναν ιεράρχη σε αποδοχή ή μη ενδεχόμενης υποψηφιότητάς του. Μετέφερε τον χαρακτήρα κανονικών εκλογών, παρουσιάζοντας υποστηρικτές, δημιουργώντας δήθεν έριδες και γενικά έχοντας μια λογική λογιστικής θετικών και αρνητικών ιεράρχη.

Έτσι κατά την ημέρα της εκλογής πολλοί δημοσιογράφοι περιγράφοντας τα τεκταινόμενα ανέφεραν πως «ο νέος αρχιεπίσκοπος βγήκε μαζί με τους συνυποψήφιους του…». Από την μία μεταφέρουν στην κοινή γνώμη πως η δήθεν «εκλογική μάχη» τελείωσε και τώρα είναι πάλι όλοι μονοιασμένοι, από την άλλη η υιοθέτηση του όρου συνυποψήφιος αποκλείει στην αφάνεια μια μεγάλη μερίδα ιεραρχών και προωθεί ως λεγόμενους διεκδικητές αρεστούς και περισσότερο «τηλεοπτικούς» ιεράρχες. Εξάλλου και οι τέσσερις που θεωρούνταν από την τηλεόραση «προς εκλογή» ήταν γνωστοί στο μέσο τηλεθεατή είτε γιατί έκαναν κατά καιρού δηλώσεις, είτε γιατί απλά εμφανίζονταν στην τηλεόραση (Ο Θεσσαλονίκης Άνθιμος για τα αιχμηρά κηρύγματά του, Ο Δημητριάδος Ιγνάτιος λόγω εκπομπής στη κρατική τηλεόραση).
Μετά από όλα αυτά η εικόνα των ιερωμένων με ψηφιακές μηχανές έξω από τη μητρόπολή, αλλά και οι γιγαντοοθόνες για παρακολούθηση της τελετής ενθρόνισης από τους πιστούς είναι απλά μικρά σημεία των καιρών.

Αυτό που γίνεται φανερό είναι πως ηθελημένα η τηλεόραση έχει επιβάλλει στην κοινωνία τα δικά της ήθη και μια δική της λογική των πραγμάτων. Ο νέος αρχιεπίσκοπος δεν θεωρείται και τόσο επικοινωνιακός διότι αρέσκεται στο να μην κάνει δηλώσεις, ωστόσο η ίδια η τηλεόραση κατά πολλούς τον «επέβαλλε» ως ιδανικό διάδοχο. Ο πράος χαρακτήρας του, η αξιόλογη πορεία ζωής, που δεν είχε δημιουργήσει προβλήματα με την πολιτεία και ο χαρακτηρισμός του ώς ήρεμη δύναμη –σε αντίθεση με τον λάβρο και παρεμβατικού Χριστόδουλο- τον κάνουν ίσως το νέο τηλεοπτικό «καλό παιδί». Μήπως τελικά η εκλογή Τσίπρα και Ιερωνύμου έχουν κοινά στοιχεία ή απλά συνέπεσαν την ίδια περίοδο…;

Ζ.Μ.
meletisza@in.gr "

Η επικαιρότητα δίνει τροφή για σκέψη κι εμείς περιμένουμε να φιλοξενήσουμε τα άρθρα σας στους ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥΣ. Στείλτε το άρθρο σας και το ηλεκτρονικό αρχείο που θέλετε να το συνοδεύει στο ηλεκτρονικό γραμματοκιβώτιο epikinoniakos@gmail.com

Φιλικά,
Ο Επικοινωνιακός

Επόμενη Ανανέωση: Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2008

Δεν υπάρχουν σχόλια: